جستجوهای پرطرفدار

گردش مالی عظیم فروشگاه‌های ایرانی در اینستاگرام

اینستاگرام به عنوان یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در ایران، فراتر از یک پلتفرم سرگرمی، به بستری کلیدی برای تجارت الکترونیک تبدیل شده است. بر اساس گزارش‌های معتبر، بیش از 415 هزار فروشگاه ایرانی در این شبکه فعال هستند که عمدتاً شامل کسب‌وکارهای خانگی، کوچک و متوسط می‌شوند. این فروشگاه‌ها با بهره‌گیری از ابزارهای ساده مانند پست‌ها، استوری‌ها و دایرکت، محصولات متنوعی از جمله پوشاک، لوازم آرایشی، صنایع دستی و کالاهای روزمره را عرضه می‌کنند. تخمین زده می‌شود که این بازار سالانه بین 18 تا 32 هزار میلیارد تومان گردش مالی داشته باشد، که رقم 32 هزار میلیارد تومان به عنوان سقف این بازه، نشان‌دهنده پتانسیل عظیم اقتصادی آن است.

ابعاد اقتصادی و اشتغال‌زایی

این حجم گردش مالی نه تنها بیانگر رونق تجارت اجتماعی است، بلکه نقش مهمی در اشتغال‌زایی ایفا می‌کند. با فرض میانگین 2.5 نفر شاغل در هر فروشگاه، این 415 هزار واحد تجاری مستقیماً برای بیش از یک میلیون ایرانی فرصت شغلی ایجاد کرده‌اند. همچنین، به طور غیرمستقیم، حدود سه میلیون نفر از زنجیره تأمین، تولید و خدمات مرتبط بهره‌مند می‌شوند. روزانه بین 310 تا 470 هزار سفارش خرید و فروش در اینستاگرام ثبت می‌شود، که هر فروشگاه به طور متوسط ماهانه 23 تا 34 سفارش دریافت می‌کند. با میانگین قیمت 160 تا 185 هزار تومان برای هر محصول، این آمارها به راحتی به گردش مالی سالانه 32 هزار میلیارد تومانی می‌رسد.

چالش‌ها و تأثیر فیلترینگ

با وجود این رشد چشمگیر، فیلترینگ اینستاگرام از شهریور 1401، ضربه سنگینی به این اکوسیستم وارد کرد. بسیاری از فروشگاه‌ها گزارش دادند که فروش‌شان به صفر رسیده و کسب‌وکارهای کوچک در آستانه فروپاشی مالی قرار گرفته‌اند. این محدودیت‌ها، که شبیه به پلمب مغازه‌های فیزیکی توصیف شده، نه تنها درآمد مستقیم را کاهش داد، بلکه زنجیره تأمین را مختل کرد. پیش از فیلترینگ، اینستاگرام با 44 میلیون کاربر فعال ایرانی، بزرگ‌ترین پلتفرم سوشال کامرس (تجارت اجتماعی) در کشور بود، اما اکنون بسیاری از فعالان به سمت پلتفرم‌های جایگزین یا روش‌های پرهزینه مانند VPN روی آورده‌اند.

روندهای اخیر و آینده

در سال‌های اخیر، با افزایش کاربران به حدود 45 میلیون نفر، تمرکز بر محتوای تبلیغاتی و اینفلوئنسری نیز رشد کرده است. برای مثال، درآمد تقریبی اینفلوئنسرهای ایرانی از تبلیغات در سال 1402 به بیش از 6 هزار میلیارد تومان رسید، که بخش قابل توجهی از آن در اینستاگرام محقق شد. هر کاربر به طور متوسط 327 صفحه عمومی را دنبال می‌کند، که این تعاملات، چرخه فروش را تقویت می‌کند. با این حال، گزارش‌های جدیدتر از پلتفرم‌هایی مانند یکتابات نشان می‌دهد که بازار سوشال کامرس ایران اکنون به بیش از 150 هزار میلیارد تومان گردش مالی سالانه رسیده، که بخشی از آن همچنان به اینستاگرام وابسته است. این روند حاکی از نیاز به بسترهای امن و هوشمند برای حرفه‌ای‌سازی این بازار است.

گردش مالی 32 هزار میلیارد تومانی 415 هزار فروشگاه ایرانی در اینستاگرام، نمادی از خلاقیت و انعطاف‌پذیری اقتصاد دیجیتال ایران است. این پلتفرم نه تنها به عنوان ابزاری برای فروش، بلکه به عنوان موتور محرکه اشتغال و نوآوری عمل کرده، هرچند چالش‌های ساختاری مانند فیلترینگ، پایداری آن را تهدید می‌کند. با رفع موانع، پتانسیل این بازار برای رشد بیشتر و تأثیرگذاری عمیق‌تر بر اقتصاد ملی، بی‌حد و مرز به نظر می‌رسد.